Sposób działania ChatGPT
Przygotowujesz materiał na stronę internetową, zadania na prowadzone przez siebie szkolenia, czy też w inny sposób korzystasz z ChatGPT i zastanawiasz się, czy możesz skorzystać z wygenerowanych materiałów bez łamania praw autorskich? W poniższym wpisie postaram się rozwiać Twoje wątpliwości.
W pierwszej kolejności zadajmy sobie pytanie czym jest ChatGPT i w jaki sposób on działa. W Wikipedii możemy znaleźć następującą definicję:
„ChatGPT – chatbot opracowany przez OpenAI, wykorzystujący model GPT i służący do generowania odpowiedzi na dane wprowadzane przez użytkownika. Model ten został opracowany na podstawie dużych zbiorów danych, tak aby mógł prowadzić rozmowę i angażować się w różne tematy, od ogólnych rozmów po określone obszary wiedzy.”[1]
Dla problemu, który zakreśliłem na wstępie, kluczowa informacja zawarta w powyższej definicji to fakt, że model ten opracowany został na podstawie dużych zbiorów danych. Twórcy, którzy tworzą tego typu technologię „karmią” dany system ogromną ilością danych zawartych m.in. w Internecie. Samo powielanie i przetwarzanie przez AI danych internetowych w praktyce narusza prawa autorskie twórców tych treści, przy czym wspomnieć należy, że zarówno organy Unii Europejskiej jak i organy poszczególnych państw wprowadzają rozwiązania prawne, które mają zapewnić legalność tym praktykom (tzw. „text and data mining exception”), ale jest to temat na inny artykuł (kwestia zgodnego z prawem „zbierania” informacji). Dla nas istotne jest to że, wiele materiałów, które kiedyś zostały udostępnione w Internecie (nawet jeżeli byłyby płatne) zostały „wgrane” (w dużym uproszczeniu) do systemu AI – w naszym wypadku ChatGPT.
Naruszenie praw autorskich osób trzecich za pomocą materiałów wygenerowanych przez ChatGPT
Mając na uwadze powyższe możemy już przejść bezpośrednio do kwestii praw autorskich związanych z materiałem wygenerowanym przez ChatGPT. Po pierwsze – prawa autorskie mogą przysługiwać tylko człowiekowi, dlatego „przejaw działalności twórczej” po stronie ChatGPT nie przyznaje AI (ani twórcy AI) praw autorskich do wygenerowanych przez nią tekstów. Pewnie teraz myślisz sobie: „O, znakomicie, czyli mogę korzystać bez ponoszenia żadnego ryzyka” i tu niestety muszę Cię rozczarować, bo pewnie ryzyko jest… Jak pisałem powyżej – ChatGPT jak każde inne rozwiązanie oparte na AI jest wcześniej „karmione” treściami, które bardzo często objęte są prawami autorskimi osób trzecich. W konsekwencji nie możemy wykluczyć, że tekst wygenerowany przez AI będzie albo w całości powieleniem tekstu, którym dane AI zostało nakarmione, albo będzie stanowić w znacznej części plagiat. Ewentualnie posłużenie się takim „wadliwym prawnie” tekstem w naszej działalności spowoduje, że my również naruszymy prawa autorskie oryginalnego twórcy – nawet nieświadomie, ponieważ otrzymując tekst z ChatGPT nie jesteśmy świadomi, czy tekst został wygenerowany od podstaw, czy stanowi kopię tekstu znajdującego się w zasobach danej AI.
Mając na uwadze powyższe – korzystając z materiałów uzyskanych od ChatGPT nie naruszamy praw tego samego ChatGPT (ponieważ nie może być on podmiotem praw i obowiązków), ale musimy liczyć się z ryzykiem naruszenia praw autorskich twórców materiałów, którymi AI zostało nakarmione.
Czy osoby trzecie mogą kopiować materiały wygenerowane dla mnie przez ChatGPT?
Jak pisałem wyżej – materiały wygenerowane przez ChatGPT nie są objęte prawami autorskimi, ale jest pewne mniej oczywiste rozwiązanie, które pozwoli nam na uzyskanie pewnej ochrony.
Dokonując obróbki otrzymanego materiału np. poprzez modyfikację otrzymanego tekstu, czy poprzez dalszą obróbkę grafiki (wygenerowanej za pośrednictwem DALL-E zintegrowanego obecnie z ChatGPT) możemy wprowadzić do wykorzystanych przez nas materiałów elementy, które już będą chronione prawem autorskim. Tym samym osoba trzecia, która skopiuje 1:1 nasz materiał nie naruszy praw autorskich do treści wygenerowanych przez AI, ale naruszy nasze prawa do opracowanych przez nas modyfikacji i to dam nam podstawę do formułowania żądań w oparciu o przepisy związane z ochroną praw autorskich – m.in. będziemy uprawnieni do żądania zaniechania danego naruszenia np. poprzez usunięcie naszych materiałów z czyjeś strony.
Podsumowanie
Kwestia korzystania z materiałów wygenerowanych przez ChatGPT jest dość zawiła, ale świadome korzystanie z tego narzędzia może pozwolić na przyśpieszenie wielu procesów w wykonywanej przez nas pracy, a umiejętne wykorzystanie przepisów dotyczących ochrony praw autorskich pozwoli nam na objęcie wygenerowanych przez AI materiałów ochroną prawną.
[1] https://pl.wikipedia.org/wiki/ChatGPT
